Afgelopen week ontving Paul een bericht op Instagram:
"Interessante nieuwe carriere richting Paul. Ik vraag me altijd wel af: met voedsel duurder dan ooit en meer mensen die gezonde voeding niet kunnen betalen: hoe realistisch is dit systeem? Zou intensieve landbouw (groente en fruit) niet juist de toekomst zijn om voldoende te kunnen produceren tegen een lage betaalbare prijs?"
Interessante vraag en ik begrijp deze gedachte.
‘Kan een voedselbos wel voorzien in onze voedingsbehoefte?’ en ‘is dit niet enkel voor de lucky few, met die al maar stijgende prijzen?’ zijn vaak gehoorde vragen rondom het concept van voedselbossen.
Om dit te beantwoorden moeten we naar de onderliggende mechanismen kijken.
De voornaamste redenen voor de stijging van voedselprijzen zijn:
- Het gebruik van fossiele brandstof, gif en kunstmest. Dit maakt traditionele monocultuur inefficiënt. Er kan tot 10 keer meer energie in gestopt worden dan er aan voedsel uitkomt, gemeten in calorieën.
- Toenemende mislukte oogsten door een veranderend klimaat (zowel weer als geopolitiek) vergroten de druk op het voedselaanbod.
- Lange productieketens en transport: boeren ontvangen slechts een klein deel van de eindprijs. Grote marges gaan naar de (aandeelhouders van) voedingsindustrie en supermarktketens.
- Ruim de helft van de Nederlandse grond is landbouwgrond, waarvan 2/3 bestemd is voor veeteelt. Daarnaast importeren we nog eens 3x (!) zoveel veevoer, vooral uit landen als Brazilië, wat bijdraagt aan ontbossing. En zo’n 80% van de dierlijke eindproducten, voornamelijk vlees en zuivel, zijn bestemd voor export.
Dat is een beetje gekkigheid zou onze driejarige peuter zeggen.
Voedselbos-systemen bieden juist diverse voordelen:
- Na ongeveer zeven jaar is de voedselproductie van een voedselbos gelijk aan die van traditionele landbouw. Dit zonder externe inputs en met een betere voedingswaarde. Deze productie kan vervolgens nog zo’n 30 jaar doorgroeien voordat het stabiliseert.
- Voedselbossen vergroten juist de productie voor menselijke consumptie en bieden tegelijkertijd ruimte voor duurzaam geproduceerde dierlijke producten (in agroforestry systemen en gebruikmakend van reststromen).
- Ze stimuleren biodiversiteit omdat er ook meer te eten is voor wilde dieren en micro-organismen. Studies wijzen uit dat de biodiversiteit in voedselbossen gelijk of zelfs hoger is dan in nabijgelegen natuurgebieden.
- Ze zijn ideaal voor lokale initiatieven zonder tussenkomst van grote ketens, wat bijdraagt aan eerlijk geprijsd voedsel. Dit, gecombineerd met herinrichten van gemeenschapsgronden en concepten als Community Supported Agriculture (CSA) en steward-ownership, biedt nieuwe kansen. Juist ook voor de kleinere portemonnee.
- Voedselbossen dienen ook als inspirerende locaties voor andere activiteiten en kunnen zo diverse bedrijvigheid en sociale functies integreren.
Natuurlijk is het niet zwart-wit en mag er ruimte overblijven voor andere vormen van (gifvrije!) landbouw. Stel dat we al 50% om kunnen zetten, hoe zou de wereld er dan uit zien?
Met Fields of Being willen we de verbinding tussen ons mens-zijn en natuur helpen herstellen. Regeneratieve landbouw, met voedselbossen als schakel, speelt hierin een cruciale en centrale rol.